تحلیلی بر ده انتخابات برگزار شده ی ریاست جمهوری در رامسر

در دو مقاله ی پیشین نگاه آماری به ده انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده در شهرستان رامسر توجه شد.این آمار شاید در دسترس بسیاری از شهروندان رامسر نبوده است ، ولی در دسترس بعضی از دوستان بود و شاید نگاه جدیدی را برویشان باز نکرد.  هدف از نگارش آن مقالات ارایه ی تحلیلی از ۹ انتخاب گذشته بود که در پی می آید. 

همانطور که در مقالات قبلی یاد آور شدم به دلیل فقدان آمار واجدان شرایط رای دادن ، متاسفانه درصد مشارکت شهروندان نیز محاسبه نشده است. اما اگر خواسته باشیم روند کلی و میانگین مشارکت کشوری برای حضور در انتخابات ملاک عمل قرار گیرد ، حدود 65 درصد افراد واجد شرایط در انتخابات حاضر شده و رای می دهند. از 35 درصد باقی مانده نیز عده ای به علت شرایط خاص قادر به رای دادن نیستند که از جمله ی آن ها می توان بیماران ، مسافران ، سربازها و ... را نام برد.

برسی و تحلیل آرای باطله

اما  آمار آرای باطله کاملا مشهود است و می توان از آن به عنوان نماد مشارکت و فقدان مقبولیت کاندیداها و یا فلسفه ی برگزراری انتخابات را از آن استخراج کرد. البته لازم به ذکر است برخی از آرای باطله می تواند آرای غیرقابل خواندن باشد . بطور خلاصه آمار ده انتخاب در جدول زیر گرد آوری شده است.

ردیف	نام دوره ی انتخابات	تعداد آرای باطله	درصد آرای باطله
1	دوره ی اول	290	یک و نیم
2	دوره ی دوم	917	سه و هفتاد و شش
3	دوره ی سوم	685	دو و نود و سه
4	دوره ی چهارم	596	دو و سی و نه
5	دوره ی پنجم	437	یک و شصت و یک
6	دوره ی ششم	483	یک و هشتادو هفت
7	دوره ی هفتم	353	نود و چهار
8	دوره ی هشتم	580	یک و پنجاه
9	دوره ی نهم	1593	چهار و سی و هفت
10	دوره دوم دوره ی نهم	978	دو و هفتاد و نه

فقط در انتخابات دوره ی هشتم ریاست جمهوری علاوه بر آرای باطله آمار تعداد 347  رای سفید نیز موجود است. طبق آمار فوق بیشترین تعداد آرای باطله  به دوره ی نهم انتخابات ریاست جمهوری ( پایان دور دوم خاتمی ) تعلق دارد. با آن که این دوره بیشترین تنوع کاندیدائی و سلایق مختلف را شامل بوده است.

 رتبه ی دوم آرای باطله متعلق به دومین دوره ی انتخابات ریاست جمهوری ( پس از فرار بنی صدر ) است.

از آمار آرای باطله می توان دریافت که پس از دومین دوره ی ریاست جمهوری میزان اعتماد، رضایت مندی و مقبولیت در میان مشارکت کنندگان معترض سیر صعودی وجود دارد و اوج آن در پایان دوره ی ششم ریاست جمهوری ( پایان دور دوم هاشمی )  متجلی شده است.

بررسی و تحلیل منتخبان و جناح های سیاسی مرتبط 

دوره ی اول

دوره ی اول انتخابات ریاست جمهوری دارای مرزبندی سیاسی موجود کنونی نبود. در آن دوره میزان قرابت و نزدیکی به امام ، شعارها و اهداف انقلاب رمز موفقیت بوده است. حضور بنی صدر در کنار امام در پاریس و برخی از نوشته های اقتصادی و مدیریتی اش ، تاکید امام بر دور بودن روحانیت از مدیریت اجرائی کشور  ، مشکلات بوجود آمده در دولت موقت به مدیریت ملی مذهبی ها و حمایت برخی شخصیت های ذی نفوذ عاملی بود که در موفقیت بنی صدر نقش اول را ایفا کرد. بنی صدر در 18 ماه ریاست جمهوری متاسفانه نتوانست اهداف انقلاب و امام را مدیریت نماید و با همدستی سازمان تروریستی مجاهدین خلق که بعدها به منافقین مشهور شدند، با تصویب مجلس و تائید امام  از ارکان قدرت به زیر کشیده شد و اندکی پس از آن با سرکرده ی منافقین خاک کشور را ترک گفتند.

دوره ی دوم

پس از شهادت سید محمد حسینی ( بهشتی ) و یارانش در حزب جمهوری اسلامی ، در واقعه ی هفتم تیر ، محمد علی رجائی  نخست وزیر بنی صدر مهمترین گزینه ی پیش روی انقلابیون برای ریاست جمهوری بود. تجربه ی یک و نیم ساله ی نخست وزیری و مدیریت اجرائی کشور ، ساده زیستی و صداقت او ، انقلابی و مبارز بودن او عواملی بود که ملت را به انتخاب او مخیر کرد.

دوران ریاست جمهوری رجائی بسیار کوتاه بود . کمتر از یک ماه منافقین با انفجار دفتر ریاست جمهوری او و یار دیرینه اش محمد جواد باهنر ، نخست وزیر کابینه اش را به شهادت رساندند.

دوره ی سوم و چهارم

انفجار مقر حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیر و دفتر ریاست جمهوری در هشتم شهریور ، انتخاب سوم را رقم زد.در این انتخابات سید علی حسینی خامنه ای عضو حزب جمهوری اسلامی ، از بنیانگذاران جامعه ی روحانیت مبارزو شهید زنده ی انفجار ششم تیرماه ، گزینه ی منتخب مردم بود. ایشان در فرآیندی میر حسین موسوی را به عنوان نخست وزیر و مدیر اجرائی کابینه ی خویش برگزید.

اولین تجربه ی حکومتی مداوم نظام جمهوری اسلامی ایران در این مقطع شکل گرفت. حذف گروهک های تروریستی و معاند ، مدیریت متمرکز در جنگ و کسب پیروزی های درخور و مدیریت هوشمندانه ی کشور از نکات برجسته ی این دوره است.

همه ی موارد فوق عاملی شد که در دوره ی بعدی نیز سید علی حسینی خامنه ای با رای بالا مجددا انتخاب شود. با درایت امام ، معرفی رئیس جمهور و رای اعتماد مجلس ، میرحسین موسوی برای بار دوم سکان داری ،  هدایت و مدیریت اجرائی کشور را به عهده گرفت.

دوره ی پنجم و ششم

انتهای دوره ی چهارم ریاست جمهوری اتفاقات بی نظیری در کشور رخ داد. حذف قائم مقامی رهبری ، اصلاح قانون اساسی و رحلت بنیان گذار انقلاب اسلامی همه و همه در چهار ماهه ی  نخست سال 68 روی داد. پایان دوره ی ریاست جمهوری سید علی حسینی خامنه ای ، با انتخاب مجلس خبرگان رهبری ،  آغاز هدایت و رهبری انقلاب اسلامی توسط ایشان بود.

به طور طبیعی شاخص ترین فردی که برای مردم انقلابی شناخته شده بود و فرماندهی هدایت جنگ و حوادث مهم انقلاب را به عهده داشت ، منتخبشان در دوره ی پنجم ریاست جمهوری شد.

اکبر هاشمی بهرمانی منتخب برگزیده ی مردم رامسر شد. آرای 13/95 در صدی ایشان برای همیشه ی انتخابات ، ایشان را رکورد دار منتخبان رامسر نمود. هرچند ایشان در انتخابات یک رقیب بیشتر نداشت.

دوره ی ششم نیز وی توانست از سه رقیب دیگر خود پیشی گیرد و سکان دار مدیریت اجرائی کشور باشد.

دوره ی هفتم و هشتم

دوران 8 ساله ی سازندگی باعث برخی محدویت های فرهنگی ، سیاسی و کمی هم اقتصادی شده بود و این سه عامل مهمی بود که در این انتخابات مردم به گزینه ی اشاره شده از نظام توجهی نشان ندهد و گزینه ای را انتخاب کند که با شعار اصلاح طلبی ، آزادی های اجتماعی و سیاسی پا به عرصه ی انتخابات نهاده بود. سید محمد خاتمی هرچند در کل کشور منتخب بلامنازع مردم شده بود. در شهرستان رامسر اقبال زیادی نداشت و با اختلاف حدود ده درصدی از رقیب نامدار خود ، علی اکبر ناطق نوری پیشی گرفت.

اما مهمترین اتفاق قابل توجه در انتخابات در دوره ی هشتم رقم خورد. با اینکه در دوره های چهارم و ششم مردم با افت آرای چند درصدی به استقبال رئیس جمهور وقت رفته بودند. در دوره ی هشتم نادرترین اتفاق انتخاباتی روی داد و انتخاب مجدد سید محمد خاتمی با رشد آرای 30 درصدی مواجه شد. البته نظیر این اتفاق نیز در کل کشور روی داده بود.

نکته ی ظریفتر این انتخاب تعدد نامزدهای انتخاباتی بود ، در این انتخابات برای اولین بار ده نامزد با هم به رقابت برخواسته بودند که با رای بالای سید محمد خاتمی ، سهم دیگر کاندیداها نتوانست به ده درصد برسد.

دوره ی نهم

آزادی های سیاسی موجود در دو دوره ی قبل با تشنج و نا آرامی های متعدد پیش آمده دست به گریبان بود و مردم نیز از دعواهای بیهوده ی غیر موثر خسته شده بودند. جناح های سیاسی دنبال حفظ و بازگشت به قدرت بودند.

عوامل فوق دست به دست هم داد تا انتخابات نهم  با حضور سه کاندیدای اصولگرا ، سه کاندیدای اصلاح طلب و با حضور مجدد اکبر هاشمی بهرمانی ( رفسنجانی ) رنگ و بوی خاص خود را داشته باشد.

با وجود گلایه های نامزدهای موجود در شمارش آرا ، برای اولین بار انتخابات ریاست جمهوری در نظام جمهوری اسلامی به دور دوم کشیده شد.

اما این بار اصلاح طلبان که عامل تخریب هاشمی رفسنجانی در دوره ی دوم ریاست جمهوری وی بودند ، به قصد غلبه بر اصولگرایان با وی همراه شدند و این امر عاملی شد که این بار اصولگرایان نیز علیه هاشمی شدند. مجموع این حوادث و ناشناخته بودن احمدی نژاد و عزم جزم اصولگرایان باعث جمع آوری آرای احمدی نژاد شد و وی با اختلاف 11 درصدی رامسریها از هاشمی رفسنجانی پیشی گرفت. هرچند که اختلاف آرای او در کل کشوربیش از این بود.

میزان گرایش مردم به منتخبان

- در بحث اصلاح طلبان و اصولگرایان که دوره ی هفتم ریاست جمهوری با آن توام شد . شاخصه ی میزان گرایش مردم به این دو طیف قابل بررسی است.

مردم شهرستان رامسر در انتخابات دور اول نهمین دوره ثابت کردند که نگاه جامع نگر و تیزبینی دارند. با آنکه نفر اول این دوره نامزد منتخب اصلاح طلبان تند رو بود اما معدل آرای مردم کاملا معنا دار است. آرای متعادل به کلیه ی کاندیداها نگاه کارشناسانه ی مردم رامسر را نمایان کرده است.

مردم شهرستان رامسر در مجموع گرایش مثبت تری به طیف اصلاح طلبان دارند. بررسی آمار انتخاباتی ریاست جمهوری به وضوح درستی این امر را اثبات می کند .

البته در دور دوم دوره ی نهم اختلاف 11 در صدی موجود ناشی از تخریب هاشمی توسط دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا بوده و عدم اعتماد حامیان جدی اصلاح طلبان ، به این تغییر موضع ناگهانی و حمایت از هاشمی را شامل می شود.

ردیف	دوره	درصد آرای اصولگرایان	درصد آرای اصلاح طلبان
1	دوره ی7	چهل و دو هشت دهم	پنجاه و دو پنجاه صدم
2	دوره ی 8	سیزده و دو دهم	هشتاد دو سی و یک صدم
3	دوره ی9	سی و هفت هشتاد و نه صدم	پنجاه و هفت و شصت و نه صدم
4	دور2 دوره ی9	پنجاه و شش و شصت و هشت	چهل و پنجاه و دو صدم

- نکته ی دیگری که مردم رامسر بدان نگاه ویژه داشتند ، انتخاب کاندیداهای سید از میان نامزدهاست. از 9 دوره ی انتخابات ریاست جمهوری 5 دوره ی آن راکه سیدی حضور داشته است ، انتخاب اول شهروندان رامسری بوده است. نگاه سنتی که در انتخابات ریاست جمهوری اثر خاص خود را بجای گذاشته است و مهمترین صحبتشان : « سید اولاد پیغمبر » است. 

ردیف	نام دوره ی	منتخب مردم
1	دوره ی1	سید ابوالحسن بنی صدر	-
2	دوره ی 2	-	-
3	دوره ی 3	سید علی حسینی خامنه ای	-
4	دوره ی 4	سید علی حسینی خامنه ای	-
5	دوره ی 5	-	-
6	دوره ی 6	-	-
7	دوره ی 7	سید محمد خاتمی
8	دوره ی 8	سید محمد خاتمی
9	دوره ی 9	-
10	دوره2 دوره ی 9	-

 درصد مشارکت مردم 

هرچند آمار واجدین شرایط رای دادن مشخص نیست و در مقاطعی با تغییر سن رای دهندگان از ۱۸ سال به ۱۵ سال و مجددا لغو آن تعداد شرکت کنندگان در انتخابات نیز بطور کامل مشخص نیست و نمی توان آمار دقیقی از درصدمشارکت مردم ارایه کرد امابیشترین تعداد رای دهندگان انتخابات ریاست جمهوری مربوط می شود به دوره ی هشتم انتخابات ریاست جمهوری که ۳۸۵۶۹ رای دهنده به پای صندوق های رای رفتند. 

طبق آمار ارایه شده توسط رئیس هیأت نظارت بر دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شهرستان رامسر تعداد ۴۶۲۰۰ نفر واجد شرایط رای دادن هستند. حال اگر همین تعدادمطرح شده در سال ۱۳۸۸  در  سال ۱۳۸۰  واجد رای دادن بوده باشند درصد مشارکت مردم شهرستان رامسر به رقمی حدود ۸۳ درصد می رسد. و این بدان معنی است که مردم رامسر هوشیارانه در تعیین سرنوشت خویش مشارکت دارند. 

متوسط درصد مشارکت مردم ایران در انتخابات حدود ۶۵ درصد است و مردم شهر تهران با حدود ۳۰  درصد مشارکت ُ کمترین درصد مشارکت را داشته اند. 

حضور ۸۳ درصدی مردم رامسر می تواند از افتخارات نظام جمهوری اسلامی به حساب آید.

* در مقاله ی بعدی به طور ویژه به انتخابات دهمین دوره ی ریاست جمهوری و کاندیداهای تائید صلاحیت شده پرداخته می شود.  

** این مقاله بدون گرایش به جناح خاص اعم از اصولگرایان٬ اصلاح طلبان و گروه های معتدل و صرفا با تکیه بر آمار انتخابات نوشته شده است. هرچند که خوانندگان گرامی در برداشت از مطالب آزادند.